Giới luật gia phát huy vai trò phản biện xã hội trong góp ý các dự án luật

Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa đã đề xuất nhiều giải pháp nâng cao chất lượng tham gia xây dựng pháp luật, nhấn mạnh nhu cầu hoàn thiện cơ chế phối hợp và tăng cường kỹ năng góp ý dự thảo luật để phản ánh đúng thực tiễn.

Ngày 28/11, tại Thủ đô Hà Nội, Hội Luật gia Việt Nam long trọng tổ chức Đại hội thi đua yêu nước lần thứ IV, giai đoạn 2025 – 2030.

Tham luận tại đại hội, Luật gia Trần Hữu Viên - Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa đã có những chia sẻ về việc nâng cao chất lượng công tác tham gia xây dựng pháp luật của Hội luật gia.

Theo ông Viên, trong hoạt động xây dựng pháp luật, việc tham gia đóng góp ý kiến các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của nhân dân, tổ chức có ý nghĩa quan trọng, giúp nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật Việt Nam ngày càng hoàn thiện, minh bạch, hiệu quả.

Việc huy động trí tuệ, trách nhiệm của các tổ chức và người dân trong hoạt động xây dựng pháp luật là biểu hiện sinh động của việc người dân tham gia quản lý nhà nước, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Hoạt động này không những có tác dụng “đem cuộc sống vào pháp luật”, gắn xây dựng pháp luật với thực tiễn sinh động, mà còn mang lại lợi ích to lớn khi cũng chính các tổ chức và người dân tham gia phổ biến, tuyên truyền pháp luật sau khi văn bản được ban hành.

Hội Luật gia phát huy vai trò phản biện xã hội trong góp ý dự thảo luật - Ảnh 1.

Luật gia Trần Hữu Viên - Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa.

Theo đó, tham gia xây dựng pháp luật là một trong những nhiệm vụ chuyên môn quan trọng của Hội Luật gia Việt Nam nói chung và các cấp hội, hội viên Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa nói riêng.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong thời gian qua, Tỉnh hội đã đa dạng hóa hình thức góp ý các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.

Cụ thể, thông qua hội viên là Đại biểu Quốc hội, tổ chức hội nghị tham gia góp ý kiến, sử dụng phần mềm Zalo để lấy ý kiến góp ý của hội viên...

Qua đó, Chủ tịch Tỉnh hội với tư cách là Đại biểu Quốc hội đã có nhiều ý kiến góp ý xác đáng đối với các dự thảo luật: Dự thảo Luật Dân số (sửa đổi), dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp, dự thảo Luật Giám định Tư pháp, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) và nhiều dự án khác tại các kỳ họp Quốc hội. Các ý kiến của Tỉnh hội được Ban soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý;

Đồng thời, Ban Thường vụ Tỉnh hội đã tổ chức nhiều hội nghị Ban Chấp hành mở rộng góp ý các dự thảo luật, nghị quyết trên tất cả các lĩnh vực, là đơn vị tổ chức sớm hội nghị góp ý Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Khánh Hòa cũng cho biết công tác tham gia góp ý góp các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của Tỉnh hội trong thời gian qua cũng chưa đạt được kết quả như mong muốn.

Hội Luật gia phát huy vai trò phản biện xã hội trong góp ý dự thảo luật - Ảnh 2.

Luật gia Trần Hữu Viên đã có những chia sẻ về việc nâng cao chất lượng công tác tham gia xây dựng pháp luật của Hội luật gia.

Ông chia sẻ đa số hội viên chủ yếu dựa vào kiến thức pháp luật và kinh nghiệm thực tiễn để đóng góp ý kiến mà chưa được trang bị về các thức, phương thức, kỹ năng về xây dựng pháp luật, nên các ý kiến đóng góp chưa mang lại hiệu quả cao; Điều kiện cơ sở vật chất của Tỉnh hội và các cấp hội còn thiếu thốn cũng làm ảnh hưởng lớn đến công tác triển khai góp ý kiến các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, việc triển khai lấy ý kiến các dự thảo luật của một số cơ quan liên quan đến các cấp hội, Tỉnh hội đôi lúc còn chậm dẫn đến thời gian nghiên cứu, góp ý kiến quá ngắn nên chất lượng các ý kiến đóng góp không cao.

Để góp phần nâng cao chất lượng công tác tham gia xây dựng pháp luật nói chung, cũng như nâng cao chất lượng công tác tham gia góp ý các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật nói riêng Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa kiến nghị, cần phải tiến hành đồng bộ các giải pháp.

Trong đó, ông Trần Hữu Viên chỉ ra vấn đề cơ bản và quan trọng là các cấp hội thuộc hệ thống Hội Luật gia Việt Nam cần chủ động triển khai, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 66 của Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, Đảng ủy Trung ương Hội Luật gia Việt Nam.

Xây dựng đội ngũ luật gia có đủ trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn, kỹ năng xây dựng pháp luật, nhất là các luật gia là Ủy viên Ban Chấp hành, các luật gia làm việc chuyên trách của các cấp hội tham gia công tác xây dựng pháp luật.

Do đó, Hội Luật gia Việt Nam cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về xây dựng pháp luật để nâng cao kỹ năng về xây dựng pháp luật cho các luật gia của các cấp hội. Ngoài ra, các cấp hội cần có các giải pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng pháp luật để nâng cao nhận thức của các hội viên và người dân về quyền và trách nhiệm tham gia xây dựng pháp luật để họ chủ động tham gia vào hoạt động góp ý xây dựng pháp luật.

Hội Luật gia Việt Nam tổ chức thành công Đại hội thi đua yêu nước lần thứ IVNhìn lại 5 năm thi đua yêu nước sôi nổi của giới Luật giaĐể tri thức pháp luật trở thành "hành trang" cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng

Đảm bảo cơ sở vật chất, máy móc, thiết bị, đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động xây dựng pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho các luật gia tham gia nghiên cứu, đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; các cấp Hội có điều kiện triển khai nhiều hình thức tổ chức lấy ý kiến đóng góp, nâng cao hiệu quả tham gia vào hoạt động xây dựng pháp luật của các cấp Hội. Cũng như tăng cường sự phối hợp giữa các cấp hội với các cơ quan liên quan đến hoạt động xây dựng pháp luật.

Ngoài ra, hoạt động xây dựng pháp luật trải qua nhiều trình tự, thủ tục khác nhau, do nhiều cơ quan thực hiện, nên hoạt động của các cơ quan liên quan có mối quan hệ khăng khít với nhau và tạo thành một quy trình thống nhất và đồng bộ. Chất lượng hoạt động của mỗi cơ quan liên quan đến hoạt động xây dựng pháp luật có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật.

Ông Trần Hữu Viên nhấn mạnh Hội Luật gia Việt Nam là một tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp, có vai trò và trách nhiệm to lớn trong lĩnh vực xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Do vậy, việc phối hợp bền chặt và hiệu quả giữa cơ quan soạn thảo với Hội Luật gia Việt Nam và giữa các cấp Hội trong Hội Luật gia Việt Nam trong tham gia xây dựng pháp luật sẽ đem lại những giá trị thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng văn bản quản lý pháp luật, nâng cao tính khả thi và hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật.