Ngày 28/11, tại Hà Nội, Hội Luật gia Việt Nam long trọng tổ chức Đại hội thi đua yêu nước lần thứ IV, giai đoạn 2025 - 2030. Tại đại hội, bà Ung Thị Xuân Hương - Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ tịch Hội Luật gia Tp.HCM trình bày tham luận với chủ đề: "Ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật - Thực trạng và giải pháp".
Theo bà Xuân Hương, trong bối cảnh khoa học và công nghệ phát triển mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành nhu cầu tất yếu và mục tiêu quan trọng của các hoạt động xã hội.
Việc áp dụng công nghệ mới, ứng dụng chuyển đổi số vào tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có vai trò vô cùng to lớn, mở ra nhiều phương thức tuyên truyền mới trên các nền tảng công nghệ thông minh, dễ tiếp cận và hiệu quả hơn.
Đến nay, xu hướng chuyển đổi số trong tuyên truyền, giáo dục nói chung và tuyên truyền pháp luật nói riêng đã và đang tác động sâu sắc đến đời sống xã hội.
Bà Ung Thị Xuân Hương - Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ tịch Hội Luật gia Tp.HCM trình bày tham luận.
(Ảnh: Hữu Thắng)
Về cơ sở pháp lý, ngày 15/4/2025, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 766/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2025 - 2030".
Mục tiêu của Đề án là đổi mới toàn diện công tác quản lý, tổ chức thực hiện các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, ưu tiên ứng dụng công nghệ số kết hợp phương thức truyền thống để cung cấp thông tin nhanh, chính xác, thuận tiện, tăng cường tương tác, nâng cao hiệu lực, hiệu quả và tối ưu chi phí, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật của người dân và doanh nghiệp.
Đề án được triển khai theo 2 giai đoạn với 10 nhóm nhiệm vụ và giải pháp, bao gồm: hoàn thiện thể chế, chính sách; nâng cấp Cổng Thông tin điện tử Phổ biến, giáo dục pháp luật quốc gia; xây dựng kho dữ liệu số dùng chung.
Mục tiêu cụ thể là giai đoạn 2025-2027, ít nhất 80% người dân thành thị và 60% người dân nông thôn tiếp cận thông tin pháp luật qua dữ liệu, ứng dụng số; giai đoạn 2028-2030, tỷ lệ này đạt 90% ở thành thị và 70% ở nông thôn.
Tại Tp.HCM, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của các cấp Hội đã đạt nhiều kết quả tích cực. Trong nhiều năm qua, Hội Luật gia các cấp luôn xác định PBGDPL là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là cầu nối đưa pháp luật đến đời sống, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Các cấp Hội đã chủ động, linh hoạt đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, từ đó nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giúp phần lớn công dân có ý thức tuân thủ pháp luật.
Trong nhiệm kỳ vừa qua, các cấp Hội triển khai 62.780 cuộc tuyên truyền với 9.694.930 lượt người tham dự, cấp phát hơn 3,2 triệu tài liệu tuyên truyền các loại. Công tác PBGDPL đã có bước chuyển mình mạnh mẽ trong chuyển đổi số.
Hội Luật gia tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến, video clip, sân khấu hóa, đồng thời khai thác mạnh mẽ hệ thống loa truyền thanh cơ sở, màn hình LED, website, cổng thông tin điện tử, báo chí và mạng xã hội.
Nhờ vậy, người dân có nhiều kênh tiếp cận pháp luật thuận tiện, sinh động và gần gũi hơn, góp phần lan tỏa tri thức pháp luật sâu rộng trong cộng đồng.
Một số mô hình hiệu quả được duy trì và nhân rộng, như: sử dụng mạng xã hội Facebook, Zalo, Viber, trang thông tin điện tử, "Thư viện pháp luật" trong giảng dạy; tổ chức phiên tòa giả định về "Trốn tránh nghĩa vụ quân sự" hay "Sử dụng, tàng trữ trái phép chất ma túy"; sân khấu hóa phối hợp đoàn thể để tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ, luật môi trường qua thời trang tái chế, và Luật Phòng chống ma túy trong trường học.
Bên cạnh đó, các hội thi tìm hiểu pháp luật được tổ chức đa dạng: trực tiếp hoặc online, Rung chuông vàng, tiểu phẩm, gian hàng đố vui pháp luật, với nhiều nội dung như bảo vệ môi trường, nghĩa vụ quân sự, hôn nhân gia đình, bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, Luật Đất đai…
Công tác tuyên truyền cũng được phối hợp với truyền hình, báo chí, như HTV9, Đài Bình Dương và các cơ quan báo chí để phổ biến pháp luật lao động. Hiệu quả của công tác PBGDPL thể hiện rõ qua các phong trào, sự kiện lớn của Thành phố, luôn gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị.
Tại Đại hội thi đua yêu nước Hội Luật gia lần IV, bà Ung Thị Xuân Hương nhấn mạnh chuyển đổi số giúp phổ biến pháp luật hiệu quả, tiếp cận đông đảo người dân, tiết kiệm chi phí. (Ảnh: Hữu Thắng)
Về thuận lợi, Hội Luật gia Tp.HCM nhận được sự chỉ đạo sát sao của Thành ủy, UBND Tp.HCM và Trung ương Hội Luật gia Việt Nam, đảm bảo hoạt động chấp hành đúng quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Hội đã xây dựng kế hoạch triển khai Nghị quyết Đại hội Hội Luật gia nhiệm kỳ XIII và Đại hội Hội Luật gia Tp.HCM nhiệm kỳ 2019-2024, gắn với cải cách tư pháp, tập hợp và phát huy vai trò hội viên tham gia PBGDPL, khẳng định vai trò của Hội và hội viên trong xã hội.
Năm 2024, UBND Tp.HCM ban hành Kế hoạch số 5017/KH-UBND triển khai Đề án "Phát huy vai trò Hội Luật gia các cấp trong PBGDPL giai đoạn 2024 - 2030".
Tuy nhiên, công tác PBGDPL cũng còn nhiều khó khăn.
Thứ nhất, quá trình ứng dụng chuyển đổi số gặp trở ngại do hạ tầng mạng và trang thiết bị CNTT chưa đồng bộ, cơ sở vật chất chưa đáp ứng.
Thứ hai, năng lực vận hành các phương thức truyền thông mới của cán bộ, hội viên còn hạn chế.
Thứ ba, công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực chuyển đổi số cho đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt cán bộ cơ sở và đội ngũ làm công tác Hội, còn chưa đầy đủ.
Để khắc phục khó khăn, bà Ung Thị Xuân Hương đề xuất một số giải pháp.
Thứ nhất, tăng cường hơn nữa ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong phổ biến giáo dục pháp luật, phát huy hiệu quả các nền tảng trực tuyến, mạng xã hội và hệ thống thông tin cơ sở. Nhà nước cần đầu tư thích đáng cho hạ tầng CNTT, xây dựng hạ tầng mạng, thiết bị công nghệ để đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi số.
Thứ hai, tích cực tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật qua các cuộc thi trực tuyến, góp phần nâng cao khả năng thích ứng với việc xử lý thông tin trên các nền tảng số, qua đó góp phần rèn luyện kỹ năng tương tác cho công chức, viên chức, đảng viên và Nhân dân trong quá trình tham gia vào xã hội số, kinh tế số.
Thứ ba, nâng cấp trang thông tin riêng mang tính thương hiệu của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền pháp luật như: Trang Website, Facebook, Zalo….
Bố trí cán bộ thường xuyên đăng tải tin, bài lên các trang Website và trang Facebook đơn vị mình quản lý để tăng tính tương tác cũng như công khai, minh bạch thông tin, tăng tương tác và tiếp nhận từ Nhân dân.
Thứ tư, quan tâm bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, đặc biệt là kỹ năng áp dụng CNTT cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, hòa giải viên cơ sở, bảo đảm tính chuyên nghiệp, hấp dẫn trong truyền đạt pháp luật.
Thứ năm, kịp thời tổng kết, nhân rộng các điển hình tiên tiến, những mô hình, cách làm hay trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật.
Với tinh thần đó, Hội Luật gia Tp.HCM sẽ cố gắng nỗ lực hết mình cùng Hội Luật gia các tỉnh, thành trong cả nước phát huy trí tuệ, sức mạnh của từng tổ chức Hội, hội viên, góp phần nâng cao chất lượng công tác phổ biến giáo dục pháp luật thông qua việc ứng dụng Công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thời gian tới.
Hồng Nhung - Hữu Thắng
